Khu rừng phía Nam kinh thành bỗng xáo động
hẳn lên. Chim chóc gọi nhau lẩn trốn, thiêm thiếp lo sợ trong các cành cây kẽ
lá. Từ hươu nai cho đến hổ báo đều loan truyền một tin hung dữ: Nhà vua đi
săn.
Ca Lợi Vương đi săn. Khác hẳn với các cuộc đi
săn thường, lần này nhà vua tổ chức một cuộc săn quy mô trong suốt tuần lễ. Vì
nhiều lẽ, và trong đó có một lẽ là để trừ khử uy tín của một đạo sĩ về tu hành
trong khu rừng phía Nam này.
Ðoàn người đi săn đã đến tại mé rừng. Thật
như là một binh đoàn đi chiến trận. Có đủ cung tên gươm giáo, có ban tiếp vận
lương thực, có hệ thống truyền tin liên lạc. Họ dựng lều trại và sửa soạn cho
vua tá túc. Ca Lợi Vương cưỡi một con bạch mã, bận nhung phục gọn ghẽ, dẫn đầu
toán lính săn. Bản chất mạo hiểm của ngài thường thấy bộc lộ trong những trường
hợp như thế này. Ðoàn người tiến sâu vào rừng. Mỗi lần nhà vua bắn hạ được một
con thú thì cả đoàn hoan hô vang dậy và sẽ có một bọn sắp sẵn để mang con vật
xấu số đến trước mặt ngài.
- Muôn tâu Hoàng thượng! Con thú bị mũi tên
thần bắn trúng vào chính giữa đầu.
- Muôn tâu Hoàng thượng! Hoàng thượng vừa hạ
một con hươu đẹp đẽ nhất trong loài hươu.
- Muôn tâu Hoàng thượng!...
Và Hoàng thượng kiêu hãnh mỉm cười, truyền
lịnh khao thưởng quân sĩ.
Ðến trưa, cuộc đi săn tạm nghỉ. Vua ngả người
trên chiếc võng và an mình trong giấc điệp. Khi ngài thức dậy thì ngài ngạc
nhiên thấy quân lính thiếu mặt rất nhiều. Bọn chúng đi đâu? Ngài đang băn khoăn
thì bỗng đội liên lạc về phi báo là bọn quân lính đã tề tựu ở dưới một gốc cây
Bồ Ðề để nghe một đạo sĩ thuyết pháp.
Hãy tưởng tượng Ca Lợi Vương giận dữ đến bực
nào! Trước đây, dư luận đã xôn xao về tin này, người ta đã cho nhà vua hay là
có một vài người trong hoàng tộc cũng lén lút đến nghe đạo sĩ thuyết pháp. Và
chính bởi lẽ đó mà vua tổ chức cuộc đi săn này để tìm hiểu thực hư. Vậy mà giờ
đây, tên đạo sĩ lại cả gan khuyến dụ cả quân lính nhà vua.
Lệnh tập họp cấp tốc được lan truyền. Số vắng
mặt vẫn chưa thấy trở về. Vua đinh ninh rằng kẻ tu hành đã đánh bùa mê để cầm
giữ một cách phi pháp lính của ngài. Ngài nhảy lên ngựa và đích thân đến nơi.
Quan quân lục tục kéo đi theo ngài.
Gần đến nơi rồi. Một vài cận thần thân tín
thúc ngựa lên trước. Họ quát tháo ầm ĩ. Quân lính đang vây quanh vị đạo sĩ sực
nhớ lại nhiệm vụ của họ đối với Hoàng thượng, nên vội vàng nới rộng vòng và cúi
đầu chịu hình phạt. Họ vừa nghe một bài dạy về hạnh từ bi, họ cảm thấy tội lỗi
của họ trong cuộc đi săn đầy sát khí, và giờ đây họ ước muốn nhà vua đuổi cổ họ
về, hơn là họ tiếp tục cuộc chém giết.
Nhà vua đã xuống ngựa. Ngài định tiến đến
trước mặt nhà đạo sĩ, nhưng những cận thần đã vội ngăn cản:
- Muôn tâu Hoàng thượng, việc trục xuất tên
Sa Môn này đâu phải nhọc đến thánh thể, xin cho phép để hạ thần ra tay.
Vừa tâu xong, họ xông đến. Họ dùng bao nhiêu
lời thô bỉ để lăng mạ, để chửi rủa như trong giây phút họ sẽ phanh thây đạo sĩ
thành trăm mảnh. Nhưng “chó vẫn sủa mà lạc đà vẫn đi qua”, đạo sĩ vẫn không nói
lại một lời, không sắc giận, điềm nhiên như không.
Cảnh tượng ấy làm vua Ca Lợi Vương khá ngạc
nhiên. Từ trước đến giờ, kẻ nào thấy vua cũng phải phủ phục dưới chân để tung
hô hoàng đế vạn tuế, thế mà hôm nay lại có một kẻ tu hành trước mặt ngài vẫn cứ
ngồi lỳ như chết. Ngài bước tới, truyền lịnh cho các cận thần lui ra và dõng
dạc hỏi:
- Này tên Sa môn ương ngạnh kia! Nhà ngươi
ngồi đây để làm gì?
Ðạo sĩ trả lời:
- Kẻ này tu hạnh nhẫn nhục.
- Hạnh nhẫn nhục là thế nào?
Đạo sĩ điềm tĩnh trình bày, giọng từ hòa như
giọng đã thuyết pháp cho các người lính săn ban nãy:
- Tâu Hoàng thượng! Tu hạnh nhẫn nhục là giữ
tâm khiêm nhường với tất cả mọi người, là trừ bỏ những hành vi tự đắc, kiêu
mạn, là dùng lời nói êm dịu để khuyến hóa chúng sanh. Tâu Hoàng thượng...
Nhà vua không nén được giận dữ nữa. Những lời
đáp của đạo sĩ thì chân thật mà vua tưởng là cố ý xoi bói công kích sự ồ ạt
nóng nẩy của mình. Hoàng thượng thét, cắt ngay lời đạo sĩ:
- Im, im ngay.
Vua quay lại, như muốn hạ lịnh cho vệ sĩ của
ngài ra tay tức khắc. Bỗng vừa nẩy ra sáng kiến gì, vua lại hướng về phía đạo
sĩ, rồi dịu giọng hỏi: - Nhưng mà, ta hỏi thêm nhà ngươi câu này. Tại sao
khi nãy, cận thần của ta hết lời mắng chửi nhục mạ nhà ngươi mà nhà ngươi vẫn
làm thinh?
- Tâu Hoàng thượng! Kẻ này suy nghiệm rằng:
Nếu như những lời chửi mắng của người khác là đúng thì phải sanh lòng hổ thẹn
để mà hối cải. Còn nếu những lời chửi mắng nhầm lẫn thì xem như là những tiếng
vang như gió thoảng ngoài tai mà thôi. Tuyệt nhiên không khi nào sanh tâm oán
hận.
Câu trả lời có một phản ứng mạnh. Quân lính
thì thầm thán phục, các cận thần trố mắt kinh ngạc. Còn nhà vua, ngài cảm thấy
tự ái của ngài xúc động. Ðể phục hồi uy tín của ngài, ngài rút mạnh thanh kiếm,
và bảo:
- Ðây là những lời xảo trá và vô lễ!
Rồi ngài hạ tay cắt đứt đôi vành tai của đạo
sĩ. Dòng máu đỏ rỉ rả thấm ướt đầm cả đôi má. Mọi người nín lặng. Tuy nhiên,
đạo sĩ vẫn tĩnh tọa sắc mặt vẫn thản nhiên. Không chút gì tỏ vẻ đau đớn và oán
thán.
Nhà vua không ngờ có một sức chịu đựng lạ
lùng. Hay đây là một tên phù thủy có nhiều pháp thuật? Dầu sao, vua không thể
lùi bước được. Ngài vung kiếm chặt đứt thêm hai bàn tay đạo sĩ đang chấp trước
ngực:
- Hãy xem tên thầy pháp này nhẫn nhục đến
nước nào?
Máu đào tuôn ra, thấm quanh chỗ ngồi của vị
tu hành. Tuy thế đạo sĩ vẫn không thốt lên một tiếng kêu than. Vết thương như
làm cho thần trí của người thêm sáng suốt và dõng mãnh. Gương mặt người trông
từ bi lạ lùng.
Thật là một dòng nước mát rưới lên lửa hận
thù của nhà vua hung bạo. Vua lặng thinh. Bây giờ ngài hiểu rằng kẻ đương ngồi
trước mặt ngài không phải là một kẻ tầm thường. Ngài gượng cất tiếng giữa sự im
lặng nặng nề của quân binh :
- Hỡi đạo sĩ, tại sao ngươi bị hành hạ thân
xác mà ngươi không chút gì sắc giận?
Ðạo sĩ thong thả trả lời:
- Tâu ngài, nếu như tôi có lỗi mà bị hành hạ
thì tôi phải nhẫn thọ như uống được nước cam lồ và sinh lòng cung kính với
người. Còn gặp trường hợp không phân biệt phải trái mà người xúc phạm đến tôi,
thì tôi suy nghĩ rằng ngày nay tôi vô tội, nhưng biết đâu không phải do ác
nghiệp ngày trước mà nay phải chịu. Vả lại, thân này là sự cấu hợp giả tạm thì
cũng không nên lấy gì làm luyến tiếc.
Ca Lợi Vương bấy giờ đã hối hận về tội ác của
mình. Nhưng vì tập tánh chủ quan chỉ biết hạch lỗi kẻ khác lâu nay, vua gạn hỏi
thêm một lần nữa :
- Hay lắm! Nghĩ được như thế thì hết sức tốt
đẹp. Nhưng làm thế nào cho ta tin rằng nhà ngươi thật tình nghĩ như thế. Làm
thế nào cho ta tin rằng nhà ngươi không oán hận ta, không oán hận những cận
thần của ta đã sỉ nhục nhà ngươi?
Ðạo sĩ giơ hai cánh tay cụt, mắt sáng lên một
cách lạ thường. Người phát thệ:
- Tôi thề rằng tâm tôi không có một chút oán
hận nào. Những người gây đau thương cho tôi chỉ vì bị mây mờ che lấp đáng thương
mà thôi. Nếu như lời tôi không chân thành với tâm tôi thì những vết thương của
tôi trở thành lở lói ghê gớm, bằng như trái lại, tâm tôi hoàn toàn không oán
hận thì những vết thương của tôi sẽ lành lặn.
Trời đất bỗng nhiên rung chuyển. Hương thơm
tỏa ra ngào ngạt. Ca Lợi Vương và mọi người nín lặng chờ đợi. Họ trông thấy, ôi
kinh ngạc biết bao! Họ trông thấy thân thể đạo sĩ lành lặn như xưa. Người ngồi
tĩnh tọa dưới gốc cây Bồ Ðề, gương mặt từ bi, chói lọi hào quang.
Cái kiêu hãnh trước đây tạm thời cung cấp cho
nhà vua một sức mạnh ồ ạt, mong manh, bây giờ vỡ tan ra bọt nước. Và hạnh nhẫn
nhục của đạo sĩ quả là một năng lực bền bỉ, trường cửu, và bất khả chiến thắng.
Nhà vua qùy sụp xuống bên đạo sĩ và xin sám hối bao nhiêu tội lỗi. Vua còn
nguyện ghi nhớ gương sáng nhẫn nhục này để thực hiện trong đời sống cá nhân,
trong việc trị quốc của mình và đời đời kiếp kiếp xin tận tâm phụng sự Chánh
Pháp.
Ðạo sĩ khiêm tốn đỡ Ca Lợi Vương dậy và hiền
dịu bảo:
- Lời phát tâm tốt đẹp của ngươi tự nó đã xóa
bỏ được lỗi lầm do chính ngươi gây ra. Và ta hứa với ngươi rằng, trong tương
lai khi ta thành đạo, ta sẽ nhận ngươi làm đệ tử đầu tiên của ta.
*
Vị đạo sĩ đáng kính trên đây là tiền thân Ðức
Phật Thích Ca và Ca Lợi Vương là tiền kiếp của ngài Kiều Trần Như.
Và đúng như lời đã hứa, sau khi thành Phật,
mở đầu cho lịch trình truyền đạo 49 năm trời, Ðức Thế Tôn đã thuyết pháp lần
đầu tiên tại khu vườn Lộc Uyển cho năm vị đệ tử, trong đó có ông Kiều Trần
Như.
Quảng Huệ
“Kẻ nào bị người khác làm nhục mà trong lòng không sinh mối ác cảm, kẻ ấy
đã thắng một trận vẻ vang.”